TBMM Genel Kurulu, Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni kabul ederek yasalaştırdı. Bu yasa ile en düşük emekli aylığı 12 bin 500 liraya yükseltilirken, yaşlılık, malullük, ölüm aylığı ödenenlere ve hak sahiplerine yapılacak aylık asgari ödeme de aynı miktara çıkarıldı. Ayrıca, yurt dışına çıkan vatandaşlardan alınacak çıkış harcı 500 liraya yükseltildi.
Danıştay'ın İptal Kararı Doğrultusunda Düzenlemeler
Yasa kapsamında, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, kamu idareleri ve bağlı döner sermaye işletmelerince mahkeme kararları ve icra emirleri üzerine yapılacak ödemelerde "borcu yoktur" belgesi aranması yönünde Hazine ve Maliye Bakanı'na yetki verildi.
Teknogirişim Şirketlerine Vergi İstisnası
Gelir Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere uygun teknogirişim şirketlerinin çalışanlarına bedelsiz veya indirimli olarak verilen pay senetlerinin, belirli bir tutara kadar gelir vergisinden istisna tutulması sağlanacak. Bu senetlerin elden çıkarılması halinde belirli süreler içinde vergilendirilecek oranlar belirlendi.
Hasılat Tespitinde Yeni Düzenleme
Mükelleflerin hasılat tutarlarının tespiti konusunda yapılan düzenlemeyle, günlük hasılat tutarlarının ortalaması alınarak aylık ve yıllık hasılat tutarları belirlenecek. Bu tutarların yüzde 20'den fazla fark göstermesi durumunda mükellefler izaha davet edilecek. Bu hüküm, kurumlar vergisi mükellefleri için de geçerli olacak ve 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek.
Elektronik Ticaret Düzenlemeleri
Elektronik ticaret pazar yerlerinde hizmet sağlayıcılarına yapılan ödemeler vergi kesintisi kapsamına alınıyor. Gerçek kişilere yapılan ödemeler üzerinden Cumhurbaşkanınca belirlenen sektör ve faaliyet konuları dikkate alınarak vergi tevkifatı yapılması öngörülüyor. Bu düzenlemelerle vergi güvenliğinin sağlanması ve kayıt dışılığın azaltılması hedefleniyor. Ayrıca, Cumhurbaşkanına vergi kesintisine tabi ödemeler için belirli sektörlerde oran belirleme yetkisi veriliyor. Bu hüküm, 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek.
Vergi Usul Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler
Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararları dikkate alınarak Vergi Usul Kanunu'nda değişiklikler yapıldı. Teminat uygulaması kapsamındaki mükelleflerden istenecek teminatın üst sınırı belirli kriterlere göre düzenlendi. Teminat verme süresi 30 günden 60 güne çıkarıldı ve yükümlülüklerini yerine getiren mükelleflerin teminatlarının iade edilmesi sağlandı.
Özel Usulsüzlük Cezaları
Vergi Usul Kanunu'nda yapılan değişiklikle, tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğuna ilişkin yetkiler genişletildi. Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları ve çeşitli dijital ortamların kullanıcılarına, iktisadi ve ticari faaliyetlerine ilişkin bildirim verme yükümlülüğü getirildi. Bu bildirim yükümlülüğüne uymayanlara uygulanacak cezalar artırıldı. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında, belge düzenleme zorunluluğuna uymayanlara kesilecek cezalar da yeniden belirlendi.
Kıymetli Madenlerin Değerlemesi
Kanuna göre, kıymetli madenler borsasında işlem gören kıymetli madenlerin değerlemesinde borsa rayici kullanılabilecek. Altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenlerin borsa rayici ile değerlenmesi sağlanacak. Eğer borsa rayici yoksa veya muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa maliyet bedeli esas alınacak.
Vergi Ziyaı Cezaları
Vergi ziyaı cezası, vergi dairesinin bilgisi dışında kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi ziyaına sebep olunması halinde yüzde 50 artırılacak. Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek cezalar da aynı oranda artırılacak. Özel usulsüzlük cezalarının caydırıcılığının artırılması amacıyla bir takvim yılı içerisinde birden fazla kesilmesi durumunda artan ceza uygulaması getirildi.
Damga Vergisi ve Diğer Cezalar
Damga vergisi ödenmemiş kağıtları tasdik eden noterler için özel usulsüzlük cezası alt sınırı belirli bir tutarda belirlendi. Ayrıca, elektronik ticaretin yanı sıra her türlü dijital ortamın iktisadi ve ticari amaçlarla kullanılması durumunda vergi güvenliğini sağlamak amacıyla bilgi verme yükümlülüğü getirilenlerin bu yükümlülüğe uymamaları halinde uygulanacak cezalar ekonomik ve ticari büyüklüklerine göre belirlenecek.
Vergi Güvenliğine Yönelik Yeni Düzenlemeler
Hükümet, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla, belirli cihaz ve sistemlerin üreticileri, ithalatçıları ve çeşitli hizmet sağlayıcıları için bir dizi zorunlu uygulama getirdi. Elektrikli, elektronik ve manyetik cihazlar dahil olmak üzere, bu cihazları üreten veya ithal eden firmalar ile ödeme kaydedici cihazlar için hizmet veren firmalar, bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları ve diğer ilgili servis sağlayıcıları yeni düzenlemelere tabi tutulacak. Bu düzenlemelere uymayanlara her bir tespit için özel usulsüzlük cezasının 10 katı kadar ceza uygulanacak ve bu cezanın toplamı bir takvim yılı içinde 20 milyon lirayı geçemeyecek. Ayrıca, birden fazla ceza gerektiren fiillerde, en ağır olan ceza uygulanacak.
Gelir İdaresi Personeline Fazla Çalışma Ücreti
Vergiye gönüllü uyumu artırmak için yapılan bir diğer düzenleme, vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılarak Gelir İdaresi Başkanlığı personeline fazla çalışma ücreti ödenmesini içeriyor. Bu düzenleme ile, mesai saatleri dışında ve daire dışında çalışan personele, her saat için belirlenen tutarda fazla çalışma ücreti ödenecek. Bu ödemeler vergi ve kesintilere tabi tutulmayacak ve ayda 50 saatten fazla çalışmaya ve Başkanlık taşra teşkilatı personelinin yüzde 20'sini aşamayacak şekilde sınırlandırılacak.
KDV İadeleri ve Yeni Usuller
Yeni yasa, ticari olmayan faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına verilen hizmetlerde KDV istisnasını kaldırıyor. Ayrıca, KDV iadelerinin doğru yapılması ve haksız KDV iadelerini önlemek amacıyla KDV iadelerinde vergi incelemesi esas alınacak. Mükelleflerin KDV iadeleri, vergi inceleme raporu sonucuna göre yapılacak ve indirilemeyen KDV, sonraki dönemlere devreden KDV'den çıkarılarak özel bir hesaba alınacak.
Deprem Yardımlarına KDV İstisnası
Düzenleme, yabancı devlet kurum ve kuruluşlarının deprem yardımları için yaptığı teslim ve hizmetlere KDV istisnası getiriyor. Bu kapsamda, 6 Şubat 2023'teki depremlerden etkilenen bölgelerde yapılan yardımlar için 1 Ocak 2024'ten itibaren KDV istisnası uygulanacak.
Sigorta ve Sosyal Güvenlik Düzenlemeleri
Yeni kanunla, kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2,25 olarak belirlendi ve Cumhurbaşkanı'na bu oranı değiştirme yetkisi verildi. Yaşlılık ve malullük sigortasından ödenen aylıkların asgari ödeme tutarı 12 bin 500 liraya yükseltildi. Ayrıca, belirli sosyal güvenlik destek primlerine ilişkin uygulamalar da sonlandırıldı.
Kurumlar Vergisi Değişiklikleri
Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişikliklerle, Türkiye'de kurulmuş olan ve taşınmaz yatırımlarından kazanç elde eden fon ve ortaklıkların kazançlarının yüzde 50'sinin kar payı olarak dağıtılması şartı getirildi. Ayrıca, elektronik ticaret pazar yerlerinde faaliyet gösteren firmalara yönelik vergi kesintisi düzenlemeleri yapıldı.
Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi
Yeni düzenlemeyle, hesaplanan kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10'undan az olamayacak. Bu hesaplama, tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançları ve emisyon primi kazanç istisnası gibi belirli istisnalar dışında yapılacak.
Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi
Nihai ana işletmesinin yıllık konsolide hasılatı 750 milyon avro karşılığı Türk lirasını aşan çok uluslu işletme gruplarının bağlı işletmelerinin kazançları, yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisine tabi olacak. Bu vergi, 2024 yılı ve sonrasında elde edilen kazançlara uygulanacak.
Geçiş Hükümleri ve Diğer Düzenlemeler
Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişikliklerle, yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin uygulamasına yönelik geçiş hükümleri düzenleniyor. Bu hükümler, vergi matrahında indirim konusu yapılacak maddi duran varlıkların oranları ve çalışanların brüt ücretlerinin oranları gibi konuları kapsıyor. Ayrıca, bu vergilere ilişkin çeşitli usul ve esaslar belirleniyor.
Yeni düzenlemelerin 1 Ocak 2025'ten itibaren yürürlüğe girmesi planlanıyor.
