Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mayıs 2024 dönemine ilişkin dış ticaret endekslerini açıkladı. Verilere göre, Türkiye'nin dış ticaret haddi, bir önceki yılın aynı ayına göre 0,8 puan azalarak 86,5 oldu. Bu durum, Türkiye'nin dış ticaret dengesinde dikkat çeken bir değişimi işaret ediyor. Dış ticaret haddindeki bu düşüşün Türkiye ekonomisi üzerindeki olası etkilerini ve sektörel bazdaki gelişmeleri ele alacağız.
Dış Ticaret Haddi ve Sektörel Analiz
Mayıs 2024'te ihracat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre sabit kaldı. Gıda, içecek ve tütünde yüzde 2,7 artış görülürken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 4,7 azalma yaşandı. Yakıtlarda yüzde 11,3 artış, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) ise yüzde 1,4 azalma kaydedildi. İhracat miktar endeksi ise yıllık bazda yüzde 11,3 arttı. Bu artış, özellikle gıda, içecek ve tütünde yüzde 11,6, ham maddelerde yüzde 10,6, yakıtlarda yüzde 13,3 ve imalat sanayinde yüzde 10,3 oranında gerçekleşti.
İthalat birim değer endeksi ise mayıs ayında yıllık yüzde 1 artış gösterdi. Gıda, içecek ve tütünde yüzde 3,9 azalma, yakıtlarda yüzde 4,7 artış, ham maddelerde yüzde 4,7 azalma, imalat sanayinde yüzde 0,2 azalma gözlemlendi. İthalat miktar endeksi ise yüzde 11,2 azaldı. Gıda, içecek ve tütünde yüzde 20,3, ham maddelerde yüzde 7,1, yakıtlarda yüzde 5,9, imalat sanayinde yüzde 5,9 azalma yaşandı.
Toplam Ciro Endeksi ve Sektörel Gelişmeler
TÜİK verilerine göre, sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi mayıs ayında yıllık yüzde 66,8, aylık yüzde 0,8 arttı. Yıllık bazda sanayi sektörü ciro endeksi yüzde 60,4, inşaat ciro endeksi yüzde 87,4, ticaret ciro endeksi yüzde 65,1, hizmet ciro endeksi yüzde 80,6 oranında artış gösterdi. Aylık bazda ise sanayi sektörü ciro endeksi yüzde 1,5, inşaat ciro endeksi yüzde 5,7, hizmet ciro endeksi yüzde 3,4 arttı, ticaret ciro endeksi yüzde 0,7 azaldı.
Ticaret ve Perakende Satış Hacmi
Mayıs ayında ticaret satış hacmi yıllık bazda yüzde 3,8 azaldı. Motorlu kara taşıtları ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı için satış hacmi yüzde 18, toptan ticaret satış hacmi yüzde 4,6 azalırken, perakende ticaret satış hacmi yüzde 5,8 arttı. Aylık bazda ise ticaret satış hacmi yüzde 3,4 azaldı.
Mayıs 2024 verileri, Türkiye'nin dış ticaretinde ve genel ekonomik performansında dikkat çeken değişimlere işaret ediyor. Dış ticaret haddi ve ciro endekslerindeki gelişmeler, Türkiye ekonomisinin dinamik yapısını ve geleceğe yönelik potansiyelini ortaya koyuyor. Sektörel analizler ve makroekonomik göstergeler ışığında, Türkiye'nin ekonomik büyüme ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşması için stratejik adımlar atması gerektiği açık.