Moskova'nın askeri harcamaları artırması ve Batı yaptırımlarının enerji ihracatı üzerindeki baskısıyla Rus rublesi, Ukrayna'daki savaşın ilk haftalarından bu yana en düşük değerine ulaştı.
Pazartesi günü Rus para birimi dolar karşısında 101 rubleyi geçerek yılbaşından bu yana değerinde yüzde 25'ten fazla düşüşe devam etti ve neredeyse 17 ayın en düşük seviyesini gördü.
Başkan Vladimir Putin'in ekonomi danışmanı Maksim Oreshkin Pazartesi günü devlet haber ajansı Tass'a yazdığı bir yazıda zayıf rubleyi "gevşek para politikasından" sorumlu tuttu. Güçlü bir rublenin Rus ekonomisinin çıkarına olduğunu ve zayıf bir para biriminin "ekonomik yeniden yapılanmayı zorlaştırdığını ve insanların gerçek gelirlerini olumsuz etkilediğini" söyledi.
Oreshkin, Rusya merkez bankasının durumu istikrara kavuşturmak için "gerekli tüm araçlara" sahip olduğunu ve kısa sürede normalleşmeyi beklediğini söyledi.
Merkez bankası müdür yardımcısı Alexei Zabotkin Cuma günü gazetecilere verdiği demeçte, bankanın "ekonominin değişen dış koşullara etkili bir şekilde uyum sağlamasına izin verdiği için" dalgalı bir döviz kuruna bağlı kaldığını söyledi.
Analistler, rublenin zayıflamasının, artan savunma harcamalarından - ithalatın artmasına neden oluyor ve özellikle petrol ve doğal gaz sektöründe düşen ihracattan kaynaklandığını söylüyor. Daha fazla ithalat ve daha az ihracat yapmak, tipik olarak bir ülkenin para birimi üzerinde ağırlık oluşturan daha küçük bir ticaret fazlası anlamına gelir.
Carnegie Russia Eurasia Center'da ikamet etmeyen akademisyen ve eski bir Rus merkez bankası yetkilisi olan Alexandra Prokopenko, Rus ekonomisinin şu anda "tekstil işletmeleri, ilaç ve gıda endüstrisi gibi savaşla ilgili farklı türde devlet emirleri üzerinde çalıştığını" söyledi.
Tüm ekonomiyi bir savaş zeminine döndürmek yalnızca ithalatı artırmakla kalmıyor, aynı zamanda enflasyonun kötüleşme olasılığını da artırıyor, dedi.
Merkez bankası bu olasılığı azaltmaya yardımcı olmak için geçen hafta rubleyi desteklemek ve oynaklığı azaltmak için iç piyasadan döviz alımını yıl sonuna kadar durduracağını söyledi.
Rusya, petrol ve doğal gaz ihracatından elde edilen gelirdeki herhangi bir açığı kapatmak için genellikle döviz satıyor ve fazla varsa döviz satın alıyor.
Merkez bankası ayrıca, enflasyonun yükselmeye devam etmesinin beklendiğini ve rubledeki düşüşün riski artırdığını söyleyerek geçen ay ana faiz oranında %1'lik büyük bir artış yasalaştırdı. Zabotkin, şu anda %8,5 olan oranın 15 Eylül'deki bir sonraki toplantıda tekrar artırılabileceğini belirtti.
Pazartesi günü, Moskova'daki bazı Ruslar para biriminin zayıflamasından endişeli göründüler.
“Fiyatlar yükselecek, bu da yaşam standardının düşeceği anlamına geliyor. Emekli bir öğretmen olan 63 yaşındaki Vladimir Bessosedny, zaten düştü ve daha da düşecek - kesinlikle daha fazla fakir insan var” dedi.
Diğerleri rublenin düşüşünün geçici olduğunu ve istikrar kazanacağını umuyordu.
Ocak ayında ruble dolar karşısında yaklaşık 66 seviyesinden işlem gördü, ancak sonraki aylarda değerinin yaklaşık üçte birini kaybetti.
Batılı ülkelerin Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından yaptırımlar uygulamalarının ardından ruble dolar karşısında 130'a kadar düştü, ancak merkez bankası değerini sabitleyen sermaye kontrollerini yürürlüğe koydu. Geçen yaza kadar dolar 50-60 aralığındaydı.
Zabotkin Cuma günü yaptığı açıklamada, uluslararası yaptırımların Rusya'ya yapılan ithalatı önemli miktarda keserek rublenin düşmesine katkıda bulunduğunu söyledi, ancak Rusya'dan sermaye kaçışının da suçlu olduğu yönündeki spekülasyonları reddetti ve fikrin "doğrulanmadığını" söyledi.