ABD'deki üç bilim insanı, çok parlak renkli ışık yayan ve elektronik ve tıbbi görüntülemeyi de içeren günlük yaşamdaki uygulamaları yalnızca birkaç atom çapındaki parçacıklar olan kuantum noktaları üzerindeki çalışmaları nedeniyle Çarşamba günü kimya alanında Nobel Ödülü'nü kazandı.
MIT'den Moungi Bawendi; Columbia Üniversitesi'nden Louis Brus; Ödülü açıklayan İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne göre, Nanocrystals Technology Inc.'den ve Nanocrystals Technology Inc.'den Alexei Ekimov, "benzersiz özelliklere sahip olan ve artık ışıklarını televizyon ekranlarından ve LED lambalardan yayan" küçük parçacıklarla yaptıkları çalışmalardan dolayı onurlandırıldı.
Ödülü veren Nobel komitesi üyesi Pernilla Witting Stafshede, "Kimsenin göremediği ama renkleri olan küçük parçacıklar yapabilmemiz neden önemli, değil mi?" Bu aslında bugün hem tıpta hem de teknolojide zaten kullanılıyor. ... Ama televizyonlarda, cep telefonunuzda, daha parlak renkler oluşturmak için kuantum noktalarını kullanan ekranlarımız var.”
Akademinin kararıyla ilgili belirsizlik, İsveç medyasının ödülün açıklanmasından birkaç saat önce kazananların isimlerini duyurmasıyla alışılmadık bir hal aldı. Ön bildirimin yanlışlıkla erken gönderilen bir haber bülteninden geldiği anlaşılıyor.
Kuantum noktalarının elektronları, görünür ışığı nasıl emip saldıklarını etkileyen sınırlı bir harekete sahiptir ve çok parlak renklere olanak tanır.
Noktalar, aydınlatıldığında veya ışığa maruz bırakıldığında mavi, kırmızı veya yeşil renkte parlayan nanopartiküllerdir. Yaydıkları renk parçacıkların boyutuna bağlıdır. Daha büyük noktalar kırmızı renkte parlarken, daha küçük noktalar mavi renkte parlar. Renk değişimi, elektronların az ya da çok kapalı alanlarda nasıl hareket ettiğine bağlıdır.
Fizikçiler bu renk değişimi özelliklerini 1930'lu yıllarda tahmin etmiş olsalar da, laboratuvarda belirli kontrollü boyutlarda kuantum noktaları oluşturmak önümüzdeki elli yıl boyunca mümkün olmayacaktı.
78 yaşındaki Ekimov ve 80 yaşındaki Brus, teknolojinin ilk öncüleriyken, 62 yaşındaki Bawendi, "neredeyse mükemmel parçacıklarla sonuçlanan" kuantum noktalarının üretiminde devrim yaratmasıyla tanınıyor. Akademi, bu yüksek kalitenin uygulamalarda kullanılabilmesi için gerekli olduğunu söyledi.
"Topluluk 90'ların ortalarında bazı gerçek dünya uygulamalarının potansiyel olarak olabileceğinin sonuçlarını fark etti" dedi.
Amerikan Kimya Derneği başkanı Judy Giordan, kazananların seçiminden heyecan duyduğunu söyledi.
