Kurban Bayramı yaklaşırken İslami şartlara uygun olarak kurban nasıl kesilir, dini kurallar çerçevesinde kurban kesimi şartları nelerdir? Kimler kurban kesebilir? Kurban neden kesilir? gibi sorular aranmaya başladı. Kurban Bayramı süresince veya adaklık, akika kurbanı gibi özel kurban durumunda, Diyanet İşleri ne gibi açıklama yaptı hepbirlikte inceleyelim..
Kurban İbadeti Nedir?
Kurban ibadeti, İslam toplumları arasında şiarı sayılmış olan ibadetlerden birisi olarak asırlardan bu yana devam etmektedir. Bununla birlikte kurban, bir Müslüman'ın gerektiği takdirde tüm varlığını Allah'ın yolu için feda etmeye hazır olmasının da bir simgesini ifade eder. Kurban Hanefi mezhebine göre vacip olan bir ibadettir. Öbür mezheplere göre bakıldığında ise, sünnet-i müekkededir. Dini kaynaklar içerisinde Peygamber Efendimizin kurbanını her zaman kestiği ifade edilir.
Kurban Nasıl Kesilir?
Kurban kesmek için bıçağın daha önceden bilenip hazırlanması gerekir.
Hayvanın göremeyeceği bir noktaya bu bıçak konulur.
Daha sonra ise hayvanın ayakları ve yüz kısmı kıbleye gelecek biçimde sol tarafına doğru yatırılır. Hayvanın sağ arka tarafta yer alan ayağı serbest kalmak koşulu ile diğer ayakları bağlanır.
Bu durumdan sonra tekbir ve tehlîl getirilir.
Ardından“Bismillâhi Allâhü ekber” denilir ve hayvanın boyun kısmına bıçak vurulur.
Nefes ve yemek boruları ile birlikte şahdamarı adı verilen iki ana damarı kesilir.
Bu sırada hayvanın soğumaya bırakılması gerekir.
Kanın akması beklenir ve hayvanın derisi yüzülür.
Hayvanın elinden geldiği sürece, kurban sahibinin kendinin kesmesi menduptur.
Kendisinin kesememesi durumunda, bir Müslümana kestirir.
Kurban Keserken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kurban keserken aşağıda belirtilen hususlara özen gösterilmelidir:
Usulüne göre bir kesimin yapılması gerekir. Bu kapsamda, hayvanın yemek borusu ile nefes borusu, iki tane atardamarından en az bir tanesinin kesilmesi gerekir. Bu biçimde yapılan bir kesim esnasında, hayvanın omurilik bölümünün kesilmesi mekruhtur. Bu konuda etlik kesim ile kurbanlık kesimin arasında bir fark bulunmaz.
Hayvanın canının çıkmadan baş kısmının gövdesinden ayrılmamasına dikkat edilmelidir.
Kurban edilecek olan hayvana acı çektirilmemelidir. Bu sebeple hayvanlar ehil olan kişiler tarafından kesilmelidir. Boğazlama işlemi süratli bir biçimde yerine getirilmelidir.Çevre temizliği için gerekli olan tüm tedbirler alınmalıdır.Hayvanların birinin, diğerinin kesimini görecek biçimde yan yana bulundurulmamalarına maksimum özen gösterilmelidir.
Hangi Hayvanlar Kurbanlık Olmaz? Hangileri Olur?
Dinimize göre kurban nasıl kesilir sorusuna aranılan ilk cevaplardan biri de hayvanın cinsi olacaktır. Büyükbaş hayvanlardan hangileri kesilmez? Küçükbaş hayvanlardan hangileri kesime uygundur? gibi soruları yine dini kaynaklardan faydalanarak burada sizlere ifade etmek gereklidir.
Öncelikle kurbanlık hayvanın sağlıklı ve organlarının tam olması gereklidir. Doğuştan gelen bir boynuz eksikliği veya kulak yırtıklığı gibi rahatsızlığı olan hayvanlar kurbanlık kabul edilir. Fakat sonradan oluşan ve etin sağlığını etkileyecek hayvanlar kurbanlık olarak kabul edilmez.
Kurbanlıkların yaşı da önemli bir konudur. Kameri yıl hesabına göre hesap yapıldığında:
Devede 5
Sığır ve mandada 2
Koyun ve keçide 1
6 ayını dolduran gösterişli koyun ve keçiler kurban edilebilir.
Dinen dişi hayvanların kesilmesi uygun görülmez. Bunun nedeni ise cinsin soy devamını korumaktır.
Deve, sığır, manda, koyun ve keçi dışındaki hayvanlar kurbanlık olarak kabul edilmemektedir. Maliki ve Şafi mezhebine göre erkek hayvanların kurbanlık olarak seçilmesi uygun görülür.
Hanefi mezhebinde ise dişi hayvanların daha faziletli olduğu ifade edilir.
Ayrıca verilen fetvalarda “Kurbanlık hayvanın şaşı, topal, uyuz ve deli olmasında, doğuştan boynuzlu veya boynuzsuz veya boynuzunun azı kırık bulunmasında, kulaklarının delinmiş veya enine yarılmış olmasında, kulaklarının uçlarından kesilip sarkık bir halde bulunmasında, dişlerinin azı düşmüş olmasında, cinsel organı bulunmamasında, vurulmuş olarak bulunmasında bir sakınca yoktur; bu hayvanlar kurban edilebilirler.” ifadesi yer almaktadır.
Kurban Kesimi Ne Zaman Biter? Kaç Gün Sürer?
Kurban kesimi, Kurban Bayramı namazı kılındıktan sonraki 3 veya 4 gün içinde yapılmalıdır.
Bu süre, mezhepler arasında değişmektedir. Bayram namazının kılındığı yerlerde, namaz kılındıktan sonra kurbanlar kesilmek için hazırlanır.
Hanefi mezhebine göre en son kesim süresi bayramın 3. günüdür.
Şafi mezhebinde ise 4. güne kadar kesmek için süre ayrılmıştır.
Kurban Nerede Kesilir?
Kurbanın en çok sevap gördüğü yer Hac kutsal topraklarıdır.
Hacılar kurbanlarını Mina Bölgesi’nde kesebilir.
Kurban istenilen her yerde kesilebilir.
Keserken çevreye zarar vermeden, kirletmeden kesim işlemini bitirmek gereklidir.
İşkembe gibi iç organlarını da kesim sonrasında etrafa bırakılmamalıdır.
Temiz başlayan kurban kesimi, temiz şekilde bitirilmelidir.
Bu nedenle açık ortamlarda veya kesim için uygun olan kapalı ortamlarda kurban kesilebilir.
Eğer kendi eviniz ve bahçeniz varsa, çevreye zarar vermeyecek şekilde kurbanı kendi bahçenizde güvenli ortamda kesebilirsiniz.
Yalnız kesim sırasında, kendinize ve çevrenizdeki insanlara zarar vermeyecek ortam hazırlamalısınız. Alanın geniş ve açık havada olması önerilir.
Garaj, bahçe, avlu gibi ortamlarda kurban kesilmesi önerilmektedir. Kurban kesmek bir hayli uzun süren bir eylem olduğu için; mümkün olduğunca havadar ortamları tercih etmelisiniz.
Kurban keserken olabildiğince sakin ve temkinli olmanız önerilmektedir.
Kurban Kesecek Kişinin Yapması Gerekenler
Kurban kesecek kişi öncelikle kurban kesimi için uygun giyinmelidir.
İslama göre kurban nasıl kesilir denince tabii ki Allah’ın adını anmak çok büyük önem taşır.
Kesim için hazırlanan hayvanı keserken “Bismillahi Allahü ekber” denilmelidir. Ve hemen sonrasında kurban kesilmelidir.
Kurban boğazı nasıl kesilir sorusuna dair kesim için dini çerçeveye dikkat edilmelidir.
Hızlı ve iyi şekilde kurban kesilmesi için kurban bıçağı bilenmiş olmalıdır.
Çevre temizliği için gerekli önlemler alınırsa daha iyi koşullarda kurban kesilmiş olur.
Ayrıca kurban kesen kişinin abdestli olması gereklidir.
Kurban kesildikten sonra şükür amaçlı namaz kılabilir.
Kurban kesecek kişinin bayramın ilk günü oruçlu gibi bir şey yememesi belirtilir. O gün yiyeceği ilk lokma kurban etinden olursa büyük sevap işlemiş olur.
İhtiyaç sahiplerine ve kurban kesemeyenlere pay dağıtımı için temiz et poşetlerini hazırlaması da işini kolaylaştıracaktır.
Kurban kesilen ortamın, daha sonrasında temiz bırakılması herkes için iyi olacaktır. Kan ve et parçalarını gören ufak yaştaki çocukların etkilenmemesi için ortamdan uzak tutulması önerilir.
Bıçakları kullanırken de dikkatli olmanız önerilir. Kurban telaşında gün sonunda kendinizi hastanede görmemek için sakin ve dikkatli çalışmanız, sağlığınıza yarar olacaktır.
Kurbanı kişi kendisi kesebildiği gibi vekalet vererek de kestirebilir.
Vekaleten kurban nasıl kesilir diye merak edenler için kısaca açıklama yapalım. Vekalet yüz yüze ya da çeşitli iletişim araçlarıyla sözlü veya yazılır olarak verildikten sonra vekil kar amacı olmadan kurbanlık satın alıp, kesim işlemini yaptıktan sonra et dağıtımı yine dini kurallara göre yapılır.
Eşler arasında kurban nasıl kesilir sorusu da ailelerde kafa karıştırıcı olabilmektedir. Karı-koca ve çocukların hepsinin ayrı ayrı ayrı Kurban Bayramında kurban kesmesi gerekir mi sorusu Diyanet İşleri tarafından şöyle yanıtlanmıştır: “Aile fertlerinden dinen zengin sayılan her biri Kurban Bayramında Hanefîlere göre kurban kesmekle yükümlüdürler (İbn bidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452-454). Şâfiî mezhebine göre ise aile için bir kurban kesmek sünnet-i kifâyedir. Dolayısıyla aileden birisinin kurban kesmesi ile hepsi için sünnet yerine gelmiş olur (Nevevî, el-Mecmû‘, VIII, 384; Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, IV, 377). Bu görüş asgarî derecede nisâba sahip olan aileler için daha uygundur.”