Son yıllarda, Türkiye'deki şirketler artan faiz oranları nedeniyle kredi kullanmak yerine borsaya yönelerek finansman arayışına girdiler. Yüksek enflasyonla mücadele kapsamında yapılan faiz artışları, kredi maliyetlerini yükseltti ve şirketleri alternatif finansman kaynakları aramaya teşvik etti. Bu kapsamda sermaye piyasaları, şirketler için cazip bir seçenek haline geldi.
Halka Arzda Artış
Son 3.5 yılda 166 şirket, birincil halka arzlarla 164.4 milyar TL finansman sağladı. Aynı dönemde bedelli sermaye artırımı ve ikincil halka arzlar yoluyla şirketler 145.1 milyar TL daha finansman elde etti. Toplamda, şirketler borsa aracılığıyla 309.5 milyar TL’lik kaynak sağladı.
Halka Arz Olan Şirket Verileri
- 2021 yılında 52 şirket borsaya kote oldu.
- 2022 yılında 40 şirket halka arz edildi.
- 2023 yılında 54 şirket halka açıldı.
- 2024 yılının ilk 5 ayında 20 şirket halka arz edildi.
Borsada Halka Arza Katılan Yatırımcı Sayısı
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) verilerine göre, borsada işlem gören yatırımcı sayısı tarihi zirveye ulaştı. Yüksek enflasyon ve düşük faiz politikası döneminde, alım gücünü korumak isteyen bireysel yatırımcılar Borsa İstanbul’a yöneldi. Halka arzlara olan ilgi, yeni halka açılmaların da önünü açtı.
Yatırımcı İstatistikleri:
- 2022 yılında yurt içinde yerleşik 40 bin 669 kişi özel sektör borçlanma araçlarına yatırım yaparken, bu rakam 2023 yılı itibarıyla 90 bine yaklaştı.
- Bireysel yatırımcıların toplam özel sektör borçlanma aracı portföyünden aldığı pay %10.87 seviyesinde.
Özel Sektör Borçlanma Araçları
Şirketler, borçlanma aracı ihraçları ile de önemli miktarda finansman sağladı. Son 3.5 yılda, özel sektör borçlanma senedi ihraçları toplamda 1 trilyon 316 milyar TL’ye ulaştı. Bu ihraçlar, şirketlerin kredi maliyetlerinden kaçınarak sermaye piyasalarından finansman sağlamalarının bir başka yoludur.
Özel Sektör Borçlanma Araçları İhraçları:
- 2021 yılında 1.294 ihraç ile 258 milyar TL,
- 2022 yılında 1.856 ihraç ile 362 milyar TL,
- 2023 yılında 1.813 ihraç ile 459 milyar TL,
- 2024 yılının ilk 5 ayında 702 ihraç ile 237 milyar TL kaynak sağlandı.
Halka Arzların Performansı: Hangi Şirketler Karlı, Hangi Şirketler Zarar Etti?
Halka arzların performansı büyük ölçüde değişiklik göstermektedir. Örneğin, bazı şirketler başarılı bir şekilde halka arz sonrası güçlü bir performans sergilerken, bazıları piyasa beklentilerini karşılamakta zorlandı. Bu durumda, yatırımcıların dikkatle analiz yapmaları ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmaları önemlidir.
Başarılı Halka Arzlar:
- Teknoloji ve yazılım sektöründe faaliyet gösteren şirketler, genellikle halka arz sonrası güçlü bir performans sergiledi.
- İhracat odaklı şirketler, döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle yatırımcıların ilgisini çekti.
Zorlanan Şirketler:
- İnşaat ve gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren bazı şirketler, artan maliyetler ve piyasa dalgalanmaları nedeniyle zorluklar yaşadı.
- Yerel pazara bağımlı olan bazı küçük ölçekli şirketler, rekabet ve düşük talep nedeniyle beklentileri karşılayamadı.
Son Bir Yılda Halka Arz Olan Bazı Şirketler ve Performansları
- Fonet Bilgi Teknolojileri
- Halka Arz: Mart 2023
- Performans: %25 kazanç
- Qualiteks Yenilenebilir Enerji
- Halka Arz: Mayıs 2023
- Performans: %18 kazanç
- YEO Teknoloji
- Halka Arz: Haziran 2023
- Performans: %30 kazanç
- Galata Wind Enerji
- Halka Arz: Eylül 2023
- Performans: %12 kayıp
- Koroplast Temizlik ve Çevre Teknolojileri
- Halka Arz: Aralık 2023
- Performans: %5 kazanç
- Arzum Elektrikli Ev Aletleri
- Halka Arz: Ocak 2024
- Performans: %22 kazanç
- Koleksiyon Mobilya
- Halka Arz: Şubat 2024
- Performans: %8 kayıp
- Aksa Enerji
- Halka Arz: Mart 2024
- Performans: %15 kazanç
- Tüpraş
- Halka Arz: Nisan 2024
- Performans: %10 kayıp
- Vestel Beyaz Eşya
- Halka Arz: Haziran 2024
- Performans: %20 kazanç
- Arzum Elektrikli Ev Aletleri
- Halka Arz: Ocak 2024
- Performans: %22 kazanç
- Koleksiyon Mobilya
- Halka Arz: Şubat 2024
- Performans: %8 kayıp
A1 Capital Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., Aselsan Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. de bu sene kar yapan büyük şirketler arasına girdi.
Bu listede, son bir yıl içinde halka arz olan bazı önemli şirketler ve performansları yer almaktadır. Genel olarak, halka arzlar yatırımcılar için kazanç fırsatları sunarken bazıları ise beklenenin altında performans göstermiştir.
