Amerika Birleşik Devletleri'nde Stanford Üniversitesi bünyesindeki Kanarya Kanser Erken Teşhis Merkezinde kanser erken teşhisi ve tahmin stratejileri üzerine yürütülen çalışmalarda iki Türk bilim insanının başarıları dikkat çekiyor. Adını eskiden zararlı gazların tespiti için madenlere götürülen kanaryalardan alan merkezde, Türk bilim insanları da kanserin 'kanaryası' olmak için yoğun şekilde çalışmalarını sürdürüyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın da hafta başında ziyaret ettiği Stanford Radyoloji Bölümü ve Kanarya Kanser Erken Teşhis Merkezinde çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Demirci,kanser nanovesiküllerini, egzozomları kandan ayırarak kanserin erken teşhisi üzerine ileri teknolojiler geliştiriyor. Bu vesiküller gözle veya mikroskopla görülemeyecek kadar küçük olmalarına rağmen kanser üzerine çok değerli bilgiler içeriyor. Moleküler Görüntüleme Merkezinden Doç. Dr. Gözde Durmuş ise 'manyetik uçurma' teknolojisiyle kanser hücrelerini kandan tespit edebiliyor.
KANSERİ İLK AŞAMALARINDA TESPİT ETMEYİ HEDEFLİYORLAR
Stanford Üniversitesi Kanarya Kanser Erken Teşhis Merkezi'ndeki çalışmalara liderlik eden Prof. Dr. Utkan Demirci, kanseri daha görüntüleme cihazlarının göremediği çok erken bir evrede yakalamayı amaçladıklarını söyledi.
Demirci, 'Çağımızın en büyük sağlık problemlerinden biri olan kanseri erken teşhisle bir kademe daha çözüme yaklaştırmayı hedefliyoruz.' dedi.
Manyetik uçurma teknolojisine ilişkin de bilgi veren Demirci, Doç. Dr. Gözde Durmuş'un geliştirdiği bu teknolojinin kanser hücrelerini manyetik bir alanda yükselterek ayırdığını anlattı. Demirci, merkezde üzerinde çalışılan teknolojilerden birinin de kanda dolaşan nano boyuttaki gözle veya ışık mikroskoplarıyla dahi görülemeyen parçacıklar incelenerek bunların hangilerinin kanser hücrelerinden geldiğine bakılmasına yönelik bir teknoloji olduğunu kaydetti.
Geliştirdikleri ve ürünleşen birçok teknolojileri olduğuna işaret eden Demirci, bunların bir kısmının da tüp bebek alanında olduğunu aktardı. Demirci, 'Geliştirdiğimiz teknolojiler farklı alanlara katkıda bulunabiliyor.' dedi. Tüp bebek alanında geliştirilen teknolojinin de Türkiye'de 'mikroakışkanlı tüp bebek' ya da 'çip bebek' diye bilinen sperm seçme teknolojisi olduğunu belirten Demirci, bunun da aktif olarak Türkiye'de de kullanıldığını ifade etti.
KANSER HÜCRELERİNİ KANDAN TESPİT EDİYOR
Doç. Dr. Gözde Durmuş da Radyoloji Bölümünün Moleküler Görüntüleme Biriminde hastalıkların erken teşhisi üzerine araştırmalar yaptıklarını söyledi. Kanarya Kanser Erken Teşhis Merkezinin ana hedefinin kanserin erken teşhisi olduğunu belirten Durmuş, Moleküler Görüntüleme Biriminde ise geliştirdikleri teknolojileri hem kansere hem de dünya sağlığını tehdit eden bulaşıcı hastalıklara uyguladıklarını anlattı.
Durmuş, 'manyetik uçurma' ya da 'manyetik levitasyon' adını verdikleri teknolojide iki mıknatıs kullanarak çok büyük bir manyetik alana gerek kalmadan hücreleri havada asılı bir şekilde durdurabildiklerini kaydetti. Yaptıkları araştırmalarda kanser hücrelerinin kandaki kırmızı ve beyaz kan hücrelerinden farklı olarak havaya uçtuğunu belirten Durmuş, kanser hücrelerinin yoğunluklarının daha hafif olması nedeniyle daha fazla havaya uçabildiğini ve bu şekilde kandan tespit edilebildiklerini aktardı.