Emre Kongar, Padişah Vahdettin'in ihanetini anlattı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Osmanlı’nın son Padişahı Vahdettin’in ihaneti konusunda, tarih belgelerine dayanarak bilgiler sunan Cumhuriyet yazarı Emre Kongar, 1918-1919 yıllarındaki olayları kaleme aldı.

Vahdettin’in İngilizlere yönelik açıklamalarını, vali atamalarındaki işbirliğini ve İngiliz Yüksek Komiseri ile yaptığı görüşmeleri detaylı bir şekilde aktaran Kongar, dönemin politik atmosferini ve Padişah’ın İngiltere’ye bağlılığını vurguluyor.

Yazının devamında, tutuklamalara ve hükûmetin İngiliz taleplerine boyun eğmesine dair bilgilerin paylaşılacağı belirtiliyor.

Emre Kongar’ın Cumhuriyet gazetesinde kaleme aldığı “Vahdettin kronolojisi 1” başlıklı yazı şu şekilde:

Sevgili okurlarım, Vahdettin’in ihaneti konusunda bakınız tarih neler söylüyor:

30 Ekim 1918

Mondros Ateşkesi imzalandı.

24 Kasım 1918

Vahdettin’in, İngiliz The Daily Mail gazetesi muhabiri G. Ward Price’a yaptığı açıklama, 24 Kasım 1918 tarihli gazetelerde yer aldı: 

“İngiliz milletine karşı beslediğim sevgi ve hayranlığı babam Abdülmecit’ten miras aldım.” 

16 Aralık 1918

Dr. Sami, Padişah Vahdettin ve Hariciye Vekili adına, İngiliz Karadeniz Orduları Komutanı Milne’yi ziyaret etti. General Milne, hükümetine gönderdiği raporda şöyle diyordu:

“Padişah, İngilizlerin Türkiye’nin idaresini mümkün olduğu kadar çabuk ellerine alması için istirhamda bulundu… İç kısımlara (Anadolu’ya) İngiliz subaylarının gönderilmesini ve idareye yardımcı olmalarını rica etti.

Buna karşılık Kafkasya’daki Türk askerini, İngilizlerin buyruğuna vermeye, istenmeyen subayları görevlerinden almaya ve birlikleri İngiliz subaylarının komutası altına vermeye hazır.”

10 Ocak 1919

İngiliz Yüksek Komiseri Calthorpe, Londra’ya gönderdiği gizli mesajında şunları söylüyordu:

“Padişah, bütün umudunu İngiltere’ye bağladı. Her istediğimiz kimsenin tutuklanıp cezalandırılmasına razı.

İngiliz hükümetinin, halifelik makamında kalması için kendisine yardım edip etmeyeceğini soruyor.” 

19 Ocak 1919

İngiliz Yüksek Komiser Vekili Amiral Webb, Londra’da Ronald Graham’a gönderdiği mesajda: “Vali atamalarının, basının, demiryollarının sıkıca ellerinde bulunduğunu, hapishanelerden istedikleri Rum ve Ermenileri serbest bıraktıklarını” bildiriyor ve “İstediğimiz her şeye el koyuyoruz. Politikamız süngünün keskin ucuna dayanıyor. Padişah bizi buraya yerleştirmek istiyor” diyordu.

9 Mart 1919

Daha sonra Malta’ya sürülecek olan yüksek düzeydeki İttihatçılar’ın ikinci bölümü tutuklandı.

Hükümeti kurmasından 5 gün sonra Sadrazam Damat Ferit, İngiliz Yüksek Komiserliği’ni resmen ziyaret etti. Yüksek Komiser Vekili Amiral Webb, bu ziyareti Londra’da Dışişleri Bakanı’na şöyle bildiriyor:

“Daha önce özel olarak bana iletmiş olduğu, kendisi ve efendisi Padişah’ın, Allah’tan sonra İngiltere’ye umut bağladıkları yolundaki güvencesini birçok kez tekrarladı. Bu mesajı size iletmemi arzuladı.

Savaş tutsaklarına, gaddarlıktan ve Ermeni kırımından sorumlu olan kişileri tutuklamak istediğimizi bildiğini ancak listelerin arşivden kaybolduğunu söyledi. Bu kişilerin yakalanacaklarına ve cezalandırılacaklarına söz verdi.”

11 Mart 1919

İngiliz Yüksek Komiser Vekili Amiral Webb, Londra’ya gönderdiği iletisinde şöyle yazıyordu:

“Yeni hükümet, övünülecek bir çabayla yeniden tutuklamalara başladı.

İtaatli bir ata fazla antrenman yaptırıyoruz.

Daha fazla adam tutuklarsak bu hükümet istifa eder. Daha iyisini de bulamayız.

Başbakan her bir valiye bir İngiliz danışman atamak istiyor. Bizi mahcup ediyor.”

***

Arkası yarın!